Logboek tijdens brouwen bijhouden: krijg inzicht in je brouwdag

Het brouwen is een proces van het continu bijschaven van het recept dat je gebruikt. Om te kunnen bijschaven bij het brouwen heb je wel iets nodig wat dit mogelijk maakt: een logboek.

Het opschrijven van al je gebruikte ingrediënten en de doorgelopen stappen in een logboek biedt inzicht in het proces dat je tijdens het brouwen hebt doorlopen. En dat inzicht is het enige dat je als brouwer nodig hebt om bijvoorbeeld je recepten bij te sturen, maar ook om vaker hetzelfde biertje te kunnen brouwen.

Als thuisbrouwer is er gelukkig één groot voordeel en dat is dat er geen continuïteit gewaarborgd moet worden. Anders gezegd: we hoeven niet keer op keer exact hetzelfde te brouwen. We mogen helemaal losgaan met alle ingrediënten zoals de mout, hop en gist.

Ondanks deze vrijheid wil je als brouwer misschien wel weten wat je fout hebt gedaan of wat er was gebeurd tijdens de brouwdag zelf. Misschien heb je het wort wel wat langer gekookt dan je had voorzien of ben je net iets te laat geweest met het overhevelen. Dit soort gebeurtenissen zijn van belang voor het recept, want het lijkt in eerste instantie een fout, maar het kan misschien toch wel tot een goed resultaat leiden.

Het voordeel van een logboek bij het brouwen

Door het bijhouden van een logboek tijdens het brouwen krijg je dus inzicht in de brouwdag. Daarnaast schrijf je hierin ook alle stappen op die afwijken van wat je doorgaans doet. Heb je bijvoorbeeld het bier iets langer laten staan voordat je het over gaat hevelen, dan schrijf je dat dus op.

Je wilt er eigenlijk voor zorgen dat je het bier nog een keer kan brouwen met een minimaal verschil in smaak. Door dat je inzichtelijk hebt in wat je de keer ervoor exact hebt gedaan kun je deze stappen nogmaals doorlopen. En dat resulteert hopelijk in hetzelfde eindresultaat als de keer ervoor.

Wat moet je dan allemaal bijhouden?

Zelf neem ik bij het brouwen in het logboek altijd als eerste het recept op. Hierbij beschrijf ik welke ingrediënten ik nodig heb en vervolgens geef ik aan hoe het maischschema en kookschema eruit ziet. Als ik tijdens de brouwdag besluit om langer door te maischen op een bepaalde temperatuur, dan schrijf ik dit op.

Daarnaast heb ik een ruimte voor bijzonderheden. Ik geef aan of ik klam schroot of dat ik juist heb gekozen om dubbel te schroten. Ook de SG-metingen gedurende de vergisting krijgen een plekje. Alles wat ik tijdens het brouwen extra doe naast het oorspronkelijke brouwrecept neem ik op in het logboek.

Zo ben ik eens vergeten suiker toe te voegen tijdens het koken, was ik een keer te laat met het toevoegen van een donkere mout. Ik heb ook eens gekozen om wat extra water te gebruiken bij het maischen, in de hoop dat ik dan met een juiste volume zou eindigen.

Logboek bijhouden met brouwsoftware

Sinds ik brewfather ben gaan gebruiken heb ik gemerkt dat ik bij het brouwen minder snel terugval op het logboek. Het voordeel van brewfather is namelijk dat ik bijna alles wel kan vastleggen in het programma zelf. Bijkomend voordeel is dat ik overal waar ik ben toegang heb tot recepten en logboek verslagen.

In principe vervang je door het gebruik van software de papieren variant van het logboek door een digitale versie. Ondanks dit vind ik het bijhouden van een papieren versie fijner, het geeft iets meer gevoel en maakt het zomaar bladeren van verslagleggingen wat leuker.