Home / Bier brouwen / Overhevelen van het bier tijdens de vergisting

Overhevelen van het bier tijdens de vergisting

Het overhevelen van het bier naar een ander vat

Als het bier staat te vergisten, dan kun je deze na een tijdje overhevelen naar een ander gistvat.

Het voornaamste doel van het overhevelen is de dode gistcellen en de uitgezakte vaste deeltjes die op de bodem liggen scheiden van het bier. Het resultaat is uiteindelijk een goed helder bier.

Daarnaast zullen de dode gistcellen die naar beneden zakken na een tijdje uit elkaar vallen. Dit is de zogeheten autolyse. Hierbij komen enzymen vrij die eiwitten gaan splitsen. En dit heeft weer negatief een effect op de schuimhoudbaarheid.

Een ander nadeel van autolyse is het effect op de smaak. Autolyse kan namelijk smaak van gist, zwavel en bouillon veroorzaken. Dit is iets wat we willen voorkomen.

Moet ik het bier wel overhevelen?

Dit hangt echt af van persoonlijke voorkeur. Het effect van autolyse hoeft niet zo erg te zijn als hierboven beschreven. Er zijn brouwers die de complete vergisting op hetzelfde vat uitvoeren.

Sterker nog: er zijn conische brouwvaten van waaruit eenvoudig gebotteld kan worden, zonder gist in het bier te krijgen.

Zoals gezegd geniet het overhevelen van bier dus persoonlijke voorkeur. Ik doe het zelf vooral vanwege de eerder genoemde redenen. Daarnaast heb ik geen conisch gistvat, maar gebruik ik een brouwemmer. Gist komt daardoor makkelijker mee als ik ga hevelen.

Wanneer moet ik het bier overhevelen?

Het bier overhevelen kan het beste een aantal dagen na de hoofdvergisting gebeuren. Er is een verminderde activiteit in het waterslot waar te nemen en dat is een goede indicatie.

Over het algemeen duurt de hoofdvergisting een aantal dagen. Meestal wacht ik af tot er een complete week voorbij is. Vervolgens ga ik het bier overhevelen.

Overgeheveld, en dan?

Na het transporteren van het jongbier laat ik het nog minimaal twee weken staan. Het waterslot zal nog wat activiteit vertonen, maar dit is aanzienlijk minder. In totaal doorloop ik een gistcyclus van 3 (soms 4) weken, voordat ik het bier ga bottelen.

Afhankelijk van wat de gist aankan, verhoog ik soms ook de temperatuur met een aantal graden. Dit om het gist dat nog aanwezig is in het jongbier wakker te schudden. Dit werkt vooral bij een saison wel goed.

Wat zijn de effecten?

Er kleeft wel een klein risico aan het overhevelen van bier en dat is de kans op infectie. Je stelt namelijk het jongbier bloot aan nieuwe de buitenlucht. Het is daarom zaak om schoon te werken en de klus snel te klaren, zodat het risico beperkt blijft.

Daarnaast kan de gist een kleine optater krijgen. Zijn ‘omgeving’ wordt een soort van verstoord. Hierdoor kan het uitvergisten iets langer duren.

Het is dus zaak om anderhalve week na het overhevelen van het bier bij te houden of de vergisting is voltooid. Dus kun je doen door bijvoorbeeld elke dag het soortelijk gewicht te meten. Als deze niet meer daalt dan kun je gaan bottelen.



12 reacties op “Overhevelen van het bier tijdens de vergisting”

  1. Ruud van Korven avatar
    Ruud van Korven

    Leuke website! waar kom je vandaan?

    1. Andy Meerwaldt avatar
      Andy Meerwaldt

      Dank je wel! Ik kom uit Noord-Limburg 🙂

  2. Pasqualus avatar
    Pasqualus

    Hoi Andy,
    Voor het eerst (14e brouw) mijn bier overgeheveld en dit is de smaak ten goede gekomen. Geen kartonsmaak meer. Ik zou eigenlijk meer moeten brouwen, maar dan ga ik waarschijnlijk ook meer drinken.

    1. Andy Meerwaldt avatar
      Andy Meerwaldt

      Super fijn om te lezen! Ik herken het probleem met meer brouwen en meer drinken, hehe 😉

  3. Dave Rietman avatar
    Dave Rietman

    Hoi Andy,

    Ik heb een vraag. Op sommige sites lees ik dat er na het overhevelen meteen gebotteld dient te worden. In deze blog is dat echter niet het geval. Waarom niet?

    Mijn hoofdvergisting zit er bijna op na een week. Het waterslot is om de 30 seconden nog lichtjes actief. Ik wil gaan overhevelen ergens volgende week om me te ontdoen van alle drab onderin het vat. Wat raad jij aan? Overhevelen en nog even een week/paar weekjes laten staan of na het overhevelen zo snel mogelijk bottelen?

    Met vriendelijke groet,

    Dave Rietman

    1. Andy Meerwaldt avatar
      Andy Meerwaldt

      Hallo Dave. Het ligt er natuurlijk aan wat er precies bedoeld wordt met overhevelen. Ga je voor een tweede ronde, dan hoef je niet direct te bottelen. Maar laat je eigenlijk het bier nog een periode staan. Dat kan bijvoorbeeld een week zijn.

      Maar ook als je gaat bottelen kan het verstandig zijn om over te hevelen. Maar dan hevel je over naar het ‘bottelvat’ en daar kun je de suikers aan toevoegen voor de hergisting op fles.

      Mijn schema is meestal: twee weken vergisting, overhevelen en een week laten staan. Vervolgens overhevelen en direct bottelen. Hopelijk beantwoord dit je vraag.

  4. Jeroen Ahuis avatar
    Jeroen Ahuis

    In mijn recept staat dat de suiker toegevoegd moet worden aan de fermentatie. Gebeurt dit tezamen met de hoofdgisting of na het overhevelen?

    1. Andy Meerwaldt avatar
      Andy Meerwaldt

      Ik zou het tijdens het koken oplossen in het wort. Dat werkt mijn inziens het beste.

  5. Piet Flach avatar
    Piet Flach

    Hallo Andy,
    Het overhevelen naar een tweede vat kan dat naar een gesloten plastic emmer met waterslot ?
    Zeg maar de bekende plastic emmer met een deksel die je erop drukt !
    Ik lees ook vaak over een mandfles !

    1. Andy Meerwaldt avatar
      Andy Meerwaldt

      Ik gebruik zelf een plastic emmer met deksel. Werkt prima!. Langer lageren zou eventueel wel in een mandfles kunnen.

  6. Bytebier Raph. avatar
    Bytebier Raph.

    Hallo Andy, kan je eens uitleggen hoe je de hevel kan vullen op een hygiënische manier?

    1. Andy Meerwaldt avatar
      Andy Meerwaldt

      Alles goed insprayen met starsan en dan overhevelen.

Geef een reactie