Het brouwen van bier is een erg leuke bezigheid, maar toch kan het altijd wel gebeuren dat je vragen hebt. Of je nu net begint met je eerste batch of juist al een ervaren brouwer bent, er is eigenlijk altijd wel iets nieuws te leren. Om je hiermee op weg te helpen heb ik de meeste gestelde vragen voor je gebundeld.
Wat ik zo mooi vind aan het brouwproces en het brouwen van bier zelf is dat er zoveel stappen zijn die je kunt zetten. Je kunt je helemaal gaan focussen op het proces zelf, maar er is ook ruimte om verder te gaan. Bijvoorbeeld met het managen van een gistbank. Maar of het nu gaat om het brouwen zelf, het gebruiken van recepten, ingredienten, maar ook apparatuur: vaak komen de vragen vanzelf.
Ik heb daarom deze blogpost geschreven om je op weg te helpen. Het is bedoeld als een overzicht van de meest gestelde vragen die ik regelmatig ontvang. Hopelijk geef ik je hiermee voldoende inspiratie waarmee je de opgedane kennis meteen kunt toepassen.
1. Moet je het bier overhevelen tijdens de vergisting?
Het is niet verplicht om het bier over te hevelen, maar het kan je wel helpen om het bier goed helder te krijgen. Door het tussentijds over te hevelen laat je de trub namelijk achter in het vergistingsvat. Zelf heb ik in het verleden altijd overgeheveld na de hoofdvergisting, maar sinds een tijdje doe ik dit niet meer. Om eerlijk te zijn, ervaar ik hierdoor geen problemen.
2. Mag je de ingrediënten van een recept gewoon verdubbelen?
Wil je 30 liter brouwen in plaats van de 20 liter uit een recept, dan kun je de ingrediënten gewoon na rato ophogen. Datzelfde geldt ook als je minder wilt brouwen dan aangegeven in het recept. Deze hoeveelheden zijn gelukkig zo klein, dat het compleet omrekenen niet nodig is. Door brouwsoftware, zoals Brewfather, te gebruiken wordt het eigenlijk nog makkelijker om een recept te schalen.
3. Kan ik ook andere mouten of gist gebruiken?
De brouwrecepten die ik deel staan natuurlijk niet helemaal vast. Zelf zie ik ze als richtlijn en ter inspiratie. Het is dus prima om met ingrediënten zoals mout, hop of gist te schuiven. Als jij andere mouten in huis hebt, dan kun je deze gewoon gebruiken. Hetzelfde geldt ook voor de gist, zorg er wel voor dat deze past bij de bierstijl van het recept. Mijn advies is verder om wel brouwsoftware te gebruiken om te rekenen met het recept.
4. Wanneer kun je het bier drinken als deze is gebotteld?
Over het algemeen duurt de hergisting op fles zo’n 2 weken. Bij de meeste bierstijlen is het bier dan goed drinkbaar. Bij zware bieren is mijn advies om iets langer te wachten, dat komt het bier namelijk ten goede. Soms heeft het bier wat tijd nodig om koolzuur op te bouwen Open daarom regelmatig een flesje om zo te voortgang te controleren.
5. Wat moet ik doen als de vergisting niet op gang komt?
Een van de meest gestelde vragen bij het brouwen gaat toch wel over de vergisting die niet meteen op gang komt. Soms heeft gist even de tijd nodig om zich goed aan te passen aan het wort. Het kan dan langer duren voordat de vergisting op gang komt. Raak vooral niet in paniek als het waterslot niet meteen gaat bubbelen. Soms duurt het wel 48 uur voordat er iets van activiteit te zien is.
Reden van een trage start zijn:
- Te veel kopruimte in het vat
- Een zwaarder wort
- Een te lage temperatuur
Oplossing: laat het vat vooral gesloten, verhoog de temperatuur lichtjes en geeft de gist de tijd om zijn werk te doen. Als er na 48 uur nog geen activiteit is, schud het vat voorzichtig en voeg eventueel wat gist toe.
6. Hoeveel tijd kost het brouwen van begin tot eind?
Dit is een leuke vraag die ik regelmatig krijg, vooral van mensen die nog nooit eerder een bier hebben gebrouwen. Hoe lang het duurt voordat je het een bier hebt kan wel verschillen, toch is er wel een soort van richtlijn.
De brouwdag zelf duurt zo’n 6 uurtjes, dit is dus van maischen tot het afkoelen voor de vergisting. Vervolgens ben je overgeleverd aan de gist en deze heeft minimaal 2 weken nodig. Ten slotte moet je de hergisting op fles afwachten en dat duurt ook zo’n 2 weken. In totaal ben je dus ongeveer een maand bezig, afhankelijk van de bierstijl.
7. Kan ik meerdere soorten gist mengen in één batch?
Het is mogelijk om meerdere soorten gist te gebruiken bij de vergisting. Dit heet co-fermentatie en daarmee haal je vaak het beste uit de verschillende giststammen. Realiseer je wel dat je vooraf niet weet welke gist de overhand neemt, wat mogelijk invloed heeft op het eindresultaat.
Zelf heb ik eens geëxperimenteerd door de combinatie van de T-58 en de BE-256 van Fermentis te gebruiken in een batch.
8. Hoe lang moet ik vergisten en hoe weet ik of het klaar is?
Over het algemeen duurt de vergisting zo’n 2 weken. Bij het gebruik van kveik-gist ben je vaak sneller klaar, meestal binnen een week. Controleer de voortgang door drie dagen achter elkaar het SG te meten. Zijn de waarden, dan kun je het bier gaan bottelen.
9. Hoeveel suiker moet ik toevoegen bij het bottelen?
De hoeveelheid suiker die je moet toevoegen hangt af van de hoeveelheid koolzuur dat je op fles wilt krijgen. Over het algemeen is 6 tot 8 gram per liter voldoende. Ikzelf houd meestal zes gram aan, wat zorgt voor een goede hoeveelheid koolzuur zonder te veel druk op de fles.
Hopelijk heb ik je met deze antwoorden goed op weg geholpen. Is er nu toch nog een vraag die onbeantwoord is gebleven, laat het dan even weten in de reacties.
