Het lageren van bier: laat je bier perfect rijpen en klaren

Een optionele stap bij het brouwen van bier is het lageren. Meestal gebeurt dit vooral bij ondergistende bieren. Tijdens dit lageringsproces zal het bier vervolgens rijpen en klaren, waardoor het uiteindelijk helderder wordt.

Bij sommige bierstijlen is het verstandig om in het brouwproces te kiezen voor het lageren. Het is een stap die misschien vrij intens klinkt, maar in de basis wel meevalt. Je hoeft het bier bijvoorbeeld niet maandenlang weg te zetten. Soms zijn 1 of 2 weken al voldoende voor een verfijnd resultaat.

Wat is het lageren van bier?

Het lageren van bier is het proces waarbij vers gebrouwen bier wordt overgebracht naar een apart vergistingsvat om daar te rijpen en te klaren. Dit stelt de gist in staat om resterende onzuiverheden en bijproducten te verwijderen, wat resulteert in een helderder, schoner en beter smakend bier.

Waarom is lageren aan te raden?

Het lageren zorgt voor verfijning van de smaak. Het biedt de gist namelijk de tijd om de resterende suikers en ook (ongewenste) bijproducten af te breken. Hierdoor krijgt het bier een zachte en evenwichtige smaak.

Daarnaast zal tijdens het bier lageren klaren. Hierbij zakken ongewenste deeltjes, zoals dode gistcellen, eiwitten en andere onzuiverheden, naar de bodem van het vat en daardoor wordt het bier helder.

Tenslotte zorgt het proces van lageren voor een verminderde kans op ongewenste smaken zoals diacetyl, dat de smaak van boter kan veroorzaken.

Verminderde gistactiviteit

De primaire vergisting heeft meestal al plaatsgevonden voordat je het bier overhevelt naar een ander vat om het te lageren. Toch blijft er altijd wel wat gist in het bier aanwezig.

Tijdens het lageren zijn deze resterende gistcellen nog wel actief en gaan ze door met het afbreken van bepaalde bijproducten en ongewenste smaakstoffen. Dit draagt weer bij aan het verfijnen van de smaak en het verminderen van mogelijke ongewenste smaken.

Het gehele proces kan overigens enkele weken tot maanden duren. De duur is afhankelijk van de bierstijl en de gewenste resultaten.

Zo kun jij eenvoudig je bier lageren

Na de primaire gisting hevel je het bier over naar een ander gistvat. Dit kan een brouwemmer zijn of een bijvoorbeeld een vergistingsfles.

Kies vervolgens een geschikte lageringstemperatuur op basis van de bierstijl die je brouwt. Meestal ligt deze tussen de 0 en 4 graden Celsius. Zorg er vooral ook voor dat je de temperatuur controleert om te voorkomen dat deze fluctueert, bij voorkeur in een vergistingskast.

Onthoud: Het lageren vraagt vooral om geduld. Laat het bier daarom gedurende enkele weken tot enkele maanden rusten, afhankelijk van het gewenste resultaat en de bierstijl.

Combinatie met cold crash

Je kunt het lageren prima combineren met een zogeheten cold crash. Laat de temperatuur rond het einde van de primaire vergisting stevig dalen. Hierdoor zullen de resterende vaste deeltjes naar de bodem van het vat zakken. Hevel het bier vervolgens over en begin dan met het lageren zelf.

Bottelen met bottelgist

Over het algemeen voegen we voor het bottelen wat suiker toe aan het bier voordat deze op de fles gaat. De overgebleven gist zal deze suikers dan omzetten in koolstofdioxide. Daardoor komt er koolzuur op de fles.

Bij het lageren van bier kan het echter gebeuren dat er onvoldoende gistcellen overblijven voor de hergisting op fles. Het toevoegen van bottelgist kan helpen om toch voldoende koolzuur in het bier te krijgen.

Stapje verder: barrel agen van bier

Bij barrel aging van bier ga je het bier rijpen in houten vaten, vaak van eikenhout. Deze techniek voegt complexe smaken en aroma’s toe die je niet bereikt met een traditionele lagering in RVS-tanks. Het bier neemt bij het proces de smaken op van het hout en eventuele resterende vloeistoffen in het vat, zoals whisky, wijn of rum. Het agen resulteert in unieke smaakprofielen, zoals vanille, karamel, en rokerige tonen.

Nog enkele tips voor het succesvol lageren

Voorkom oxidatie door het bier voorzichtig over te hevelen. Daarnaast is het ook goed om de kopruimte in het vergistingsvat zo minimaal mogelijk te houden.

Probeer ook regelmatig kleine monsters te nemen om het proces te volgen. Zo krijg je inzicht in hoe het lageren de smaak van jouw bier beïnvloedt.

Houdt vooral een logboek bij om het proces vast te leggen. Dit helpt je in de toekomst om de perfecte lageringstijds voor de verschillende bierstijlen te bepalen.