Zo lang duurt het om zelf bier te brouwen

Als je een bier gaat brouwen, leer je om geduld hebben. Je kunt helaas niet op de dag zelf al genieten van het eindresultaat. Maar hoe lang duurt het dan voordat het gebrouwen bier klaar is?

Is het bier lekker?

De aanleiding van dit artikel is de vraag die ik meestal krijg vertel dat ik in het afgelopen weekend een bier heb gebrouwen. Regelmatig krijg ik de vraag of het bier lekker is. Helaas gaat het brouwen van bier niet zo snel. Als ik eerlijk ben dan vraagt het ook best wel veel van je geduld.

Dat geduld en het wachten is soms wel lastig. Dat geldt zeker als je experimenteert met brouwrecepten of een recept aan het verfijnen bent. Het is dan namelijk een kwestie van wachten tot je eindelijk weet wat wel en wat juist niet werkt. De beloning van alle inspanning laat dus even op zich wachten, maar dat maakt het juist een mooi moment om even te ontspannen in de hangmat.

Om kort te zijn: Bij het brouwen van bier kun je helaas niet op dezelfde dag al genieten van het eindresultaat. Over het algemeen is mijn ervaring dat er minimaal vier weken nodig zijn voordat je een bier kan nuttigen. Bij sommige bierstijlen is iets langer wachten zelfs nog beter om het goed te laten rijpen.

Hoe lang duurt het om bier te brouwen?

Om eerlijk te zijn is deze vraag niet zo simpel te beantwoorden. Het ene bier heeft namelijk wat langer nodig dan het andere. Maar over het algemeen is mijn ervaring dat er minimaal vier weken nodig zijn voordat je echt kunt genieten van het bier dat je hebt gebrouwen.

De meeste tijd gaat voor jou als brouwer toch zitten in het voorbereiden van het wort. Dus in dit geval ervoor zorgen dat je een goede voedingsbodem hebt voor de gist om het water in bier te veranderen. Als je op zo’n brouwdag eenmaal de gist hebt toegevoegd ben je vervolgens overgeleverd aan een flinke dosis geduld.

We kunnen het brouwproces van het maken van bier daarom onderverdelen in twee fases. De warme en de koude fase. Tijdens de warme fase ben je vooral bezig met het maischen en koken van het wort. Vervolgens koel je deze af en voeg je de gist toe, tijdens de koude fase is het wachten geblazen.

De warme fase: het brouwen

Voor mij is dit het eerste stadium in het zelf brouwen van bier: de warme fase. Hierbij gaat je tijdens het maischen de suiker onttrekken aan het graan. Daarbij is het het de bedoeling dat er wort overblijft. Dit water dat is verrijkt met de suiker en andere zaken uit het graan. Vervolgens ga je het wort koken, waarbij je onder andere hop gaat toevoegen. Dit doe je om het uiteindelijke bier zijn bitterheid en smaak te geven.

Bij alle stappen in de warme fasen kom je uit op ongeveer zes uren aan benodigde tijd. Hierbij tel ik de tijd die nodig is om de spullen klaar te zetten, maar ook om het mout te schroten, het maischen, het filteren en het koken van de wort. Ten slotte neemt het koelen van het wort ook nog enige tijd in beslag.

De koude fase: vergisting en het rijpen

De koude fase duurt gemiddeld zo’n vier weken. Hierbij zitten twee weken om het bier te vergisten en twee weken om het bier op fles te conditioneren. Dat laatste noem ik gemakshalve het rijpen van het bier. Ik spreek hierbij over twee weken rijpen op fles, maar dat is wel het minimum. Zwaardere bieren heb iets langer nodig om te rijpen.

De vergisting van het bier

Als het wort klaar en je hebt deze afgekoeld, dan is deze klaar om te enten met de gist naar keuze. Nu is het de tijd voor de fermentatie oftewel het vergisten. Dit neemt over het algemeen tussen de 1 à 2 weken in beslag. Uit ervaring heb ik geleerd dat het eerder neigt naar de 2 weken.

Tijdens de vergisting duurt de hoofdgisting een aantal dagen, na een week hevel ik het jong bier over na een schoon vat. De trüb en dode gist blijven dan achter in het oude vat. Hierdoor wordt mijn bier ook weer wat helderder. Na het overhevelen laat ik het bier nog een week nagisten.

Er zijn biersoorten die nog gelagerd moeten worden. Deze bieren worden dan op een koude temperatuur weggezet, zodat alle deeltjes goed naar de bodem kunnen zakken. Het bier wordt dan als het ware geklaard met als gevolg dat het echt super helder zou moeten zijn.

Het lageren is overigens wel optioneel. Zelf sla ik deze stap altijd over. Met alleen maar het vergisten en overhevelen heb ik tot nu toe goede resultaten geboekt. Daarnaast hoeft mijn bier niet kraakhelder te zijn, zolang deze maar smaakvol is. Ik brouw namelijk vooral om van het eindresultaat te genieten.

Het conditioneren op fles

De laatste stap van het hele proces is het bottelen zelf. Afhankelijk van de hoeveelheid gebrouwen bier duurt het bottelen zelf tussen de 1 tot 2 uurtjes aan tijd. Als het bier op de fles zit is het een kwestie van het bier warm neerzetten en afwachten tot het drinkbaar is.

Door het wegzetten kan het bier op de fles conditioneren en rijpen. Er zal koolzuur op het bier komen door het suiker dat je bij het bottelen hebt toegevoerd. Na zo’n twee weken zit er meestal voldoende prik op het bier.

Zelf volg ik het rijpen op de fles door na ongeveer een week een biertje te openen. Hierbij kijk ik onder andere of het bier al naar wens is. Uit ervaring heb ik gezien dat twee weken wachten veel beter is. Het bier zal dan minder zoet zijn en er zal meer koolzuur op de fles zitten.

Wil je brouwen met een snel resultaat?

Soms is het geduld even niet op te brengen en zijn vier weken echt te lang. In dat geval is het gebruik van Kveik het overwegen waard. Deze supergist is namelijk binnen enkele dagen klaar met het fermenteren van je wort.

Kies je vervolgens voor het afvullen op vat of het onder druk afvullen op fles dan kun je eigenlijk al vrij snel genieten van een biertje. Ik denk dat je dan wel binnen een week wel klaar bent.

Dat gezegd hebbende is het een mooie om te proberen als je wat meer ervaring hebt met het brouwen. Zelf heb ik een aantal keren gebrouwen met kveik als gist en ik heb gezien dat deze echt snel is met vergisten. Maar het afvullen op vat en het werken met een koolzuurfles is voor mij compleet onbekend terrein.

Dit is de totale tijd die je nodig hebt om te brouwen

Ik heb nu een redelijk beeld geschetst over de tijd die je nodig hebt om zelf een bier te brouwen. Afhankelijk van apparatuur en ervaring kan de warme fase van het brouwen sneller of juist langzamer verlopen. Zeker als je begint met het brouwen van bier is er genoeg om uit te vogelen.

Qua actieve tijd ben je met het brouwen zelf zes uren bezig. Het overhevelen naar een vat duurt ongeveer 30 minuten en het bottelen zelf neemt tussen de 1 à 2 uren in beslag. Actief gezien ben je dus ongeveer 9 uren bezig.

Voor de rest is het veel afwachten. De vergisting dus ongeveer 2 weken en het conditioneren op de fles duur ook ongeveer 2 weken. Dus al met al duurt het ongeveer een maandje tot het bier echt gedronken kan worden.

Als je het allemaal goed plant dan kun je na het bottelen weer een nieuwe bier brouwen. Hierdoor heb je ongeveer elke twee weken een nieuw gebrouwen bier om van te genieten.