Alcoholpercentage berekenen
Het alcoholpercentage is op vrijwel elk bieretiket terug te vinden. Meestal ligt dit percentage tussen de 5 en de 10%. Maar hoe kun je dit alcoholpercentage nu zelf berekenen?
Als we gaan brouwen, dan maken we in feite een vloeistof die rijk is aan suiker. Deze vloeistof, het wort genoemd, is geschikt voor het gist. Deze zal namelijk de suikers gaan omzetten in alcohol en koolzuur.
Voordat we het gist gaan toevoegen aan het wort bepalen we eerst de dichtheid. We kunnen deze dichtheid bepalen met een hydrometer of refractometer. Wat we gaan meten is het soortelijk gewicht (SG). Hierbij geldt: Hoe hoger het aantal suikers, hoe hoger de SG-waarde zal zijn. De gemeten waarde noemen we begin SG.
We laten de gist vervolgens zijn werk doen en na verloop van tijd zal deze inactief worden. De suikers raken namelijk op en dus er is voor de gist niets meer om om te zetten. We kunnen nu het eind SG gaan bepalen. De dichtheid zal nu lager zijn, want er zijn minder suikers.
Hoe bereken je het alcoholpercentage?
We hebben een begin SG en een eind SG. Hier gaan we een formule op loslaten. Het berekenen van het alcoholpercentage geeft slechts een indicatie. Het is namelijk geen exacte wetenschap, maar huis en tuin scheikunde.
alcoholpercentage ≈ ( ( begin SG – eind SG ) * 131,25 )
Voorbeeld: Ik heb een begin SG van 1,065 en een eind SG van 1,019. De berekening wordt dan als volgt:
alcoholpercentage ≈ ( ( 1,065 – 1,019 ) * 131,25 ) = 6,04
Als je eventuele hergisting op de fles wilt berekenen, dan kun je 0,4 optellen bij het alcoholpercentage.
Waar komt de 131,25 vandaan?
In de formule wordt 131,25 gebruikt, maar waar komt dat ‘magische’ getal vandaan? Dit getal is de som van een aantal factoren. Oorspronkelijk moeten we het verschil tussen het begin en eind SG vermenigvuldigen met: 1,05 * 100 / 0,80.
Hierbij staat de 1,05 voor het aantal gram gemaakte ethanol dat per gram koolstofdioxide vrijkomt tijdens de vergisting. De 0,8 staat voor de geschatte dichtheid van ethanol. Deze 0,8 is nodig om het alcohol naar gewicht (ABW) om te rekenen naar alcohol per volume (ABV). De 100 zorgt ervoor dat er een percentage uitkomt.
De som van 1,05 * 100 / 0,8 is 131,25 en dat is het getal dat we in de uiteindelijke formule gebruiken.
Zelf het alcoholpercentage berekenen?
Mijn tips voor de beginnende brouwer
Als je zelf thuis begint met het brouwen van bier komt er misschien best wel veel nieuwe informatie op je af. Over de jaren heen ben ik verschillende tools en dingen gaan gebruiken. Hierbij mijn tips:
Gebruik (goede) brouwsoftware. Dit helpt je namelijk goed met het maken van je recepten. Daarnaast maakt het je brouwdag inzichtelijk. Een online dienst die ik graag mag gebruiken is brewfather.
Er zijn best veel webshops waar je brouwspullen kunt inslaan. Ik heb zelf wel goede ervaringen met brouwland. Het is een Belgische webwinkel, maar ze hebben ook een fysieke winkel. Verzending is over het algemeen vrij snel, dus je hoeft niet lang te wachten op de je spullen.
Verder heb ik nog wat tips en bronnen voor je op een rijtje gezet. Hopelijk helpt deze pagina je verder in het zetten van de eerste stappen in het brouwen van bier.
waar komt de 131,5 vandaan, die vermenigvuldigd wordt met de begin – eind SG?
Dit is een goede vraag en het antwoord haalt meteen een klein foutje uit de formule. 131,5 had eigenlijk 131,25 moeten zijn. Het antwoord zit hem in het vereenvoudigen van de formule:
Oorspronkelijk is deze ( Begin SG – Eind SG ) * 1,05 * 100 / 0,80
1,05 staat voor het aantal gram gemaakte ethanol dat per gram koolstofdioxide vrijkomt tijdens de vergisting.
0,80 staat voor de geschatte dichtheid van de ethanol die nodig is om het alcohol naar gewicht (ABW) om te rekenen naar alcohol per volume (ABV).
100 is om het naar een percentage te berekenen.
1,05 * 100 / 0,8 = 131,25
Op basis van bovenstaande zal ik het artikel met deze informatie aanpassen. Dank je wel!
Hallo Andy,
Hele leuke site met veel info.
Waar ik vaak op zit te lezen.
Wout uit houten
Ik brouw sinds kort heb ook een arsegan brouwketel aangeschaft, en ben nu een fermenteerkast aan het maken.
Als alles klaar is gaan we weer brouwen.
Dank je wel, Wout 🙂 Veel brouwplezier gewenst in ieder geval!
Moet de 131,25 niet 0,13125 zijn? Mijn percentage wordt zo wel heel hoog! Of zie ik het verkeerd!
Als je de SG-waardes als duizendtal hebt, dan is 0,13125 inderdaad de juiste waarde om te gebruiken.
Ik met peren aan het vergisten en heb alleen een SG getal van1100,eindresultaat,wat nu,hoe bereken ik nu het alchohol percentage?
Het is een lastige als er tussentijds suikers zijn toegevoegd. Ik zou denk ik gemeten hebben voor het toevoegen van het fruit. Dan kun je het alcoholpercentage op dat moment uitrekenen en vervolgens het alcoholpercentage erna en dan bij elkaar optelllen.